Với hành vi lừa đảo chiếm đoạt hơn 4,1 tỷ đồng, đối tượng Trần Đức Hiếu (SN 1992, trú tổ dân phố 7, phường Bắc Hà, TP Hà Tĩnh) vừa bị Tòa án nhân dân tỉnh tuyên mức án 15 năm tù giam.

Trả lời:

1. Theo quy định tại Điều 50 của Bộ luật Hình sự quy định về căn cứ quyết định hình phạt:

- Khi quyết định hình phạt, tòa án căn cứ vào quy định của bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự.

- Khi quyết định áp dụng hình phạt tiền, ngoài căn cứ quy định tại khoản 1 điều này, tòa án căn cứ vào tình hình tài sản, khả năng thi hành của người phạm tội.

2. Các tình tiết tăng nặng được quy định tại Điều 52 của Bộ luật Hình sự:

- Chỉ các tình tiết sau đây mới là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự:

+ Phạm tội có tổ chức: Hành vi phạm tội có sự tổ chức đòi hỏi một mức độ lên kế hoạch và chuẩn bị cao hơn, cho thấy tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội.

+ Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp: Nghĩa là người phạm tội đã chuẩn bị cẩn thận và có hiểu biết sâu rộng về hành vi phạm tội, mức độ nghiêm trọng tăng lên.

+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội: Là một tình tiết đặc biệt nghiêm trọng, vì nó đặt ra vấn đề về sự lạm dụng quyền lực.

+ Phạm tội có tính chất côn đồ: Nếu hành vi phạm tội mang tính chất côn đồ, thể hiện sự thù địch và nguy hiểm, đặc biệt nếu liên quan đến bất kỳ hoạt động tổ chức xã hội nào.

+ Phạm tội vì động cơ đê hèn: Hành vi phạm tội với động cơ đê hèn thường gây ra tác động xã hội và đạo đức tiêu cực.

Với nhiều tình tiết tăng nặng, Tòa án nhân dân tỉnh tuyên án tử hình bị cáo Nguyễn Thị Bích Mỹ (bên trái) và án chung thân đối với bị cáo Nguyễn Thị Huế về tội: “Mua bán trái phép chất ma túy”.

+ Cố tình thực hiện tội phạm đến cùng: Hành vi cố tình thực hiện tội phạm đến cùng cho thấy một mức độ quyết tâm và nguy hiểm lớn.

+ Phạm tội 2 lần trở lên.

+ Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm: Nếu người phạm tội tái phạm và tăng cường mức độ nguy hiểm, hình phạt sẽ tăng lên.

+ Phạm tội đối với nhóm đặc biệt như trẻ em, phụ nữ mang thai, người già: Hành vi phạm tội đối với các nhóm nhạy cảm thường bị coi là nghiêm trọng và đòi hỏi mức độ trừng phạt cao.

+ Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai.

+ Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tàn ác: Sử dụng những thủ đoạn làm tăng đáng kể mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội.

+ Dùng thủ đoạn, phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người.

+ Xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội.

+ Hành động xảo quyệt hoặc hung hãn để trốn tránh tội phạm.

- Các tình tiết nêu trên, khi đã định tội hoặc định khung hình phạt, không được xem xét là tình tiết tăng nặng.

Luật sư Nguyễn Đình Hồng