Siết chặt kiểm soát nguồn thải

Formosa Hà Tĩnh lắp đặt 26 trạm quan trắc tự động, liên tục để kiểm soát chất lượng nước thải, khí thải.

Với tổng mức đầu tư 12,8 tỷ USD, Dự án Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương ở Khu kinh tế Vũng Áng (TX Kỳ Anh, Hà Tĩnh) của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) là dự án FDI lớn nhất Việt Nam tính tới thời điểm này.

Các chỉ số về chất lượng nước thải, khí thải được FHS theo dõi, giám sát liên tục 24/24h.

Doanh nghiệp đã lắp đặt hệ thống xử lý khí thải, nước thải, chất thải các loại với công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường. Để kiểm soát chất lượng khí thải, nước thải trước khi thải ra môi trường, FHS còn lắp đặt, vận hành 26 trạm quan trắc tự động, liên tục, trong đó có 4 trạm quan trắc giám sát 11 – 15 thông số về nước thải và 22 trạm quan trắc (20 trạm tại 20 ống khói, 2 trạm tại 2 lò dập cốc khô) giám sát 6 – 8 thông số về khí thải.

Các trạm quan trắc tự động, liên tục này được kết nối, truyền dữ liệu trực tiếp về hệ thống của Bộ TN&MT và Trung tâm Quan trắc TN&MT (Sở TN&MT Hà Tĩnh) để theo dõi, quản lý, giám sát.

Video: Ông Nguyễn Đình Nam - Phó Giám đốc Trung tâm Quan trắc TN&MT (Sở TN&MT) nói về hiệu quả của hệ thống quan trắc tự động, liên tục trong bảo vệ môi trường.

Ông Nguyễn Đình Nam – Phó Giám đốc Trung tâm Quan trắc TN&MT (Sở TN&MT Hà Tĩnh) cho hay: Việc FHS lắp đặt, vận hành các trạm quan trắc tự động, liên tục về khí thải, nước thải không chỉ giúp doanh nghiệp chủ động giám sát chặt chẽ công tác vận hành hệ thống xử lý nước thải, khí thải tại mọi thời điểm, mà còn để các ngành chức năng theo dõi, quản lý, có biện pháp xử lý phù hợp khi có dấu hiệu bất thường xảy ra, hạn chế tối đa các sự cố không mong muốn tới môi trường.

Quá trình theo dõi qua hệ thống quan trắc tự động, liên tục, đơn vị chưa ghi nhận sự cố bất thường về môi trường liên quan tới chất lượng khí thải, nước thải của FHS.

Dữ liệu từ hệ thống quan trắc tự động, liên tục các doanh nghiệp có nguồn thải lớn trên địa bàn Hà Tĩnh được truyền trực tiếp về Trung tâm Quan trắc TN&MT để theo dõi, quản lý.

Ngoài FHS, hiện nay, trên địa bàn Hà Tĩnh có thêm 2 đơn vị là Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 (Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh) và Công ty TNHH MTV Bia Sài Gòn – Hà Tĩnh cũng đã lắp đặt, vận hành hệ thống quan trắc tự động, liên tục nhằm giám sát chất lượng khí thải, nước thải trước khi thải ra môi trường.

Theo đó, Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 lắp đặt, vận hành 2 trạm quan trắc giám sát 10 thông số về nước thải, 2 trạm quan trắc giám sát 10 thông số về khí thải; Công ty TNHH MTV Bia Sài Gòn – Hà Tĩnh vận hành 1 trạm quan trắc giám sát 9 thông số về nước thải. Tất cả các trạm quan trắc tự động, liên tục của 2 đơn vị này đã được kết nối, truyền dữ liệu trực tiếp về Trung tâm Quan trắc TN&MT (Sở TN&MT Hà Tĩnh) theo dõi, giám sát.

Quá trình theo dõi, Trung tâm Quan trắc TN&MT Hà Tĩnh cũng chưa ghi nhận sự cố bất thường về chất lượng môi trường liên quan tới chất lượng khí thải, nước thải của 2 đơn vị này.

Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 đã lắp đặt, vận hành 4 trạm quan trắc giám sát 20 thông số về khí thải, nước thải.

Đốc thúc lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục

Nhiều nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, cụm công nghiệp đi vào hoạt động góp phần phát triển kinh tế nhưng cũng gây áp lực lên công tác bảo vệ môi trường.

Trong những năm qua, sự phát triển của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, nhà máy… đã tạo động lực đáng kể trong phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn Hà Tĩnh. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn tới gia tăng áp lực về công tác bảo vệ môi trường.

Cùng với các giải pháp thu hút đầu tư, ưu tiên mời gọi những dự án có công nghệ cao, công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường đầu tư vào địa bàn, Hà Tĩnh cũng đặc biệt chú trọng đến công tác bảo vệ môi trường, trong đó, khuyến khích, yêu cầu các đơn vị chủ động lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động, liên tục trong quá trình sản xuất kinh doanh.

CCN – TTCN Bắc Cẩm Xuyên đang hoàn thiện hạng mục xử lý nước thải và lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục.

Ông Nguyễn Văn Thành – Trưởng phòng Môi trường (Sở TN&MT Hà Tĩnh) cho hay: Qua rà soát, trên địa bàn tỉnh hiện có 34 đơn vị có nguồn thải lớn thuộc diện phải lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải, khí thải tự động, liên tục. Tới nay, có 6 đơn vị đã lắp đặt (3 đơn vị đã vận hành, đi vào hoạt động), 22 đơn vị đã hoạt động nhưng chưa thực hiện lắp đặt và 6 đơn vị đang đầu tư xây dựng dự án.

Theo tìm hiểu, trong số các đơn vị chưa lắp đặt phần lớn là cụm công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp (CCN – TTCN), khu công nghiệp (KCN) cùng một số nhà máy, đơn vị sản xuất. Trước thực tế này, Sở TN&MT đã chỉ đạo phòng ban liên quan, phối hợp với các địa phương liên quan đốc thúc các đơn vị lắp đặt, vận hành.

Việc lắp đặt, đưa vào vận hành hệ thống quan trắc tự động, liên tục để giám sát chặt chẽ nguồn thải, góp phần bảo vệ môi trường.

Trước yêu cầu của UBND tỉnh và Sở TN&MT, thời điểm này, một số đơn vị đang triển khai việc lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục.

Phó Giám đốc BQL dự án và đầu tư xây dựng huyện Cẩm Xuyên Phan Văn Ánh cho hay: Xác định công tác bảo vệ môi trường luôn song hành với phát triển kinh tế, cùng với việc sớm hoàn thành hạng mục xử lý nước thải, đơn vị đã lựa chọn lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục với công nghệ hiện đại, tiên tiến tại CCN – TTCN Bắc Cẩm Xuyên. Tới nay, cơ sở hạ tầng đã cơ bản hoàn thiện và đơn vị đang đốc thúc lắp đặt máy móc, thiết bị quan trắc tự động, liên tục. Dự kiến cuối tháng 6 này có thể đưa vào vận hành hạng mục xử lý nước thải và hệ thống quan trắc tự động, liên tục.

Cùng với sự phát triển kinh tế, vấn đề là một hệ lụy không thể tránh khỏi. Vấn đề là phải kiểm soát, giảm thiểu mức độ ô nhiễm và để làm được điều này cần đến một hệ thống quản lý, kiểm soát chính xác, chặt chẽ, trong đó vai trò quan trọng của quan trắc tự động, liên tục là hết sức quan trọng.

Việc lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục tiện lợi cho cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước khi có thể hỗ trợ nhau phát hiện các sự cố ô nhiễm môi trường nhanh chóng, giảm đáng kể thời gian, số lần phải đi kiểm tra, giám sát trực tiếp…

CCN Yên Huy, xã Khánh Vĩnh Yên (Can Lộc), thuộc diện phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục nhưng đang khó khăn do kinh phí khá lớn.

Ông Nguyễn Văn Thành – Trưởng phòng Môi trường (Sở TN&MT Hà Tĩnh) cho hay: Để tiếp tục thực hiện các nội dung yêu cầu về quan trắc tự động, liên tục theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2022, UBND tỉnh và Sở TN&MT yêu cầu các đơn vị (chủ nguồn thải) có dự án đã đi vào hoạt động thuộc đối tượng phải thực hiện quan trắc nước thải, khí thải tự động, liên tục, khẩn trương rà soát, thực hiện việc lắp đặt, nâng cấp hệ thống quan trắc tự động liên tục và kết nối, truyền số liệu về sở. Thời gian hoàn thành chậm nhất là ngày 31/12/2024. Sau thời gian quy định, đơn vị không thực hiện sẽ bị xử lý nghiêm.

Quan trắc tự động, liên tục là hệ thống các thiết bị được lắp đặt phía sau các hệ thống xử lý nước thải, khí thải. Trung tâm Quan trắc TN&MT (Sở TN&MT Hà Tĩnh) đang giám sát 6 thông số về chất lượng nước thải, khí thải gồm: nhu cầu oxi hóa học, chất rắn lơ lửng, nhiệt độ, lưu lượng, pH và tổng nitơ

Hoạt động quan trắc được thực hiện 24/24h và liên tục cập nhật 2 phút/lần. Trường hợp các thông số nước thải, khí thải vượt ngưỡng hoặc có dấu hiệu bất thường, hệ thống sẽ lập tức lấy mẫu tự động để phục vụ cho quá trình phân tích, kiểm tra, đồng thời sẽ đưa ra cảnh báo tới doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước có giải pháp xử lý, đảm bảo môi trường.

Văn Đức - Thăng Long