Và rồi cuộc rượt đuổi theo dấu chân hung thủ đã diễn ra suốt chiều dài đất nước. Kẻ thủ ác dẫu có ma mãnh đến mấy nhưng cũng không thể thắng nổi quyết tâm phá án của cánh trinh sát hình sự trên quê hương Bác.

Bí ẩn bao trùm

Vụ trọng án xảy ra trong ngôi nhà cấp 4 ở huyện Tân Kỳ (Nghệ An) vào tháng 7/2023 đã để lại trong ký ức trận mạc của lính hình sự quê Bác những dấu ấn khó phai. Đó thực sự là một hành trình gian nan truy theo dấu vết trên dặm đường trốn chạy của hung thủ.

Trần Văn Năng lĩnh án tử hình

Thượng tá Cao Ánh Hồng - (Phó trưởng phòng CSHS) nhớ lại: “Sáng 15/7/2023, chúng tôi nhận tin báo của Công an huyện miền núi Tân Kỳ về việc phát hiện vụ án mạng xảy ra tại nhà chị Phạm Thị H (sinh năm 1969, trú tại xóm Đô Lương, xã Tân An, Tân Kỳ, Nghệ An). Sau khi báo cáo Ban giám đốc, chúng tôi thành lập Hội đồng khám nghiệm, huy động tối đa quân lực của Phòng CSHS hành quân hơn 90 km xuống hiện trường, phối hợp với Công an huyện Tân Kỳ tiến hành khám nghiệm hiện trường, tử thi và triển khai các biện pháp cấp bách, truy xét thủ phạm theo dấu vết nóng. Nạn nhân được phát hiện đã chết trong phòng ngủ của căn nhà cấp bốn, trên thi thể có nhiều dấu vết thương tích do bị đâm, chém, dấu vết cào cấu, chứng tỏ đã có sự giằng co giữa nạn nhân với hung thủ, chứ không phải là nạn nhân tự sát…”.

Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy nạn nhân đã tử vong trước đó khoảng 3-4 giờ. Thượng tá Nguyễn Tuấn Hùng - (Phó trưởng phòng Kĩ thuật hình sự) cho biết từ các dấu vết trên tử thi và dấu vết tại hiện trường, lực lượng điều tra nhận định thủ phạm khả năng chỉ có một đối tượng, với cùng một loại hung khí là vật sắc nhọn dạng dao. Tại hiện trường thu được nhiều dấu vết màu nâu nghi là máu ở một số vị trí khác nhau, không loại trừ khả năng ngoài dấu vết máu của nạn nhân thì còn có máu của đối tượng. Các dấu vết khác khá mờ nhạt, nhất là không phát hiện, thu giữ được manh mối nào phản ánh về thủ phạm.

Trong lúc hoạt động khám nghiệm đang diễn ra thì công tác truy xét, nắm tình hình vụ án được liên quân CSHS Công an tỉnh và các đơn vị trực thuộc Công an huyện Tân Kỳ khẩn trương triển khai. Xác minh về nạn nhân, các trinh sát được biết chị H đã ly hôn chồng từ rất lâu, thường xuyên cùng con trai 17 tuổi đi làm ăn xa các tỉnh phía Bắc. Thời gian gần đây hai mẹ con đã về lại quê xây nhà tại xóm Đô Lương, xã Tân An. Vào đêm xảy ra án mạng, cậu con trai đi chơi bên ngoài đến sáng mới về nhà, phát hiện mẹ đã bị giết nên trình báo với cơ quan chức năng.

Khó khăn rất lớn lúc này là vụ án mạng xảy ra ở vùng nông thôn, mật độ dân cư thưa thớt, mỗi nhà có thể cách nhau đến vài ba trăm mét. Hơn nữa, trong đêm tối nên khả năng có nhân chứng đi lại qua khu vực hiện trường là rất thấp, cũng không có camera an ninh ở dọc tuyến đường ra vào hiện trường. Bên cạnh đó qua khám nghiệm không thu được dấu vết, đồ vật gì nghi vấn có liên quan đến hung thủ…

Hung thủ khi bị bắt giữ

Nhận định, rà soát

Hoạt động truy xét thủ phạm gây trọng án luôn được bắt đầu từ việc phân tích, tổng hợp kết quả thu được từ công tác khám nghiệm hiện trường, tử thi. Đó là những “dữ kiện” đầu tiên của bài toán, buộc lực lượng điều tra phải nghiên cứu, đánh giá khách quan, thận trọng và toàn diện, không được bỏ sót bất kỳ dấu vết, manh mối, tình tiết nào. Người giỏi điều tra phải có khả năng “nhìn cây, thấy rừng”. Nghĩa là phải biết xâu chuỗi những manh mối rời rạc lại với nhau, sắp đặt chúng lại theo một logic dựa trên những phán đoán khoa học, để tạo ra bức tranh tổng thể, cho phép suy luận ra tính chất vụ án, diện hung thủ, công cụ gây án, quan hệ với nạn nhân, hướng tẩu thoát…

Tang vật vụ án

Trở lại với việc xác lập giả thiết điều tra của vụ án này, căn cứ kết quả khám nghiệm hiện trường, tử thi, Ban chỉ đạo điều tra xác định nạn nhân bị giết ngay trong phòng ngủ, sau đó cửa phòng ngủ được khóa lại, hoàn toàn không có dấu vết cạy phá hay đột nhập từ bên ngoài vào. Do đó có thể loại trừ khả năng đây là vụ trộm đột nhập chuyển hóa thành cướp, kiểu “đầu trộm, đuôi cướp”. Bên cạnh đó, sau khi gây án và rút khỏi hiện trường, đối tượng đã tắt công tắc đèn. Như vậy, nhiều khả năng hung thủ đã có mặt ở trong nhà nạn nhân từ trước. Và điều này dẫn đến một phán đoán quan trọng: giữa nạn nhân và thủ phạm rất có thể có quan hệ với nhau. Kiểm tra tài sản của nạn nhân phát hiện chị H bị mất một chiếc xe máy cùng chiếc túi xách bên trong có 2 chiếc điện thoại di động.

Tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn, cho phép nhận định tính chất vụ án là giết người - cướp tài sản; kẻ thủ ác có thể chỉ là một người, nhiều khả năng đã đường hoàng ở trong nhà nạn nhân trước khi gây án. Như vậy, giữa hai người hẳn là có quan hệ với nhau.

Trong thực tế đời sống, tình huống “cướp quen” cũng thường xảy ra. Bởi mối quan hệ nào đó mà thủ phạm được nạn nhân tiếp đón, cho lưu lại ngủ ở nhà mình. Trong quá trình tiếp xúc xảy ra xung đột, cãi vã, hoặc do có dự mưu từ trước, lợi dụng điều kiện hoàn cảnh thuận lợi như trong nhà vắng người, nạn nhân không có sự trợ giúp từ bên ngoài,…mà người khách sát hại chủ nhà rồi chiếm đoạt tài sản.

Trung tá Trần Hoa Kỳ - (Đội trưởng Đội án, Phòng CSHS) kể: “Ban chỉ đạo điều tra vụ án nhận định rất có thể nạn nhân có thể bị sát hại do mâu thuẫn tình cảm, nợ nần. Sau khi sát hại nạn nhân hung thủ chiếm đoạt luôn tài sản (xe máy) làm phương tiện tẩu thoát. Từ phán đoán này, hướng truy xét tập trung vào nắm tình hình về các mối quan hệ của nạn nhân, nhất là những người xuất hiện ở nhà nạn nhân trước khi xảy ra vụ án, kể cả người con trai của nạn nhân cũng không nằm ngoài diện xác minh nhưng kết quả cho thấy anh ta có chứng cứ ngoại phạm. Cùng lúc đó, việc rà soát theo diện cũng được triển khai đồng thời. Tất cả những đối tượng có tiền án, tiền sự, tù tha, hoạt động hiện hành, đối tượng ma túy, cờ bạc trong vùng đều được đưa vào diện soát xét, sàng lọc và chỉ được loại khỏi diện nghi vấn khi có căn cứ. Để truy tìm tang vật của vụ án (chiếc xe máy, điện thoại) của nạn nhân, các mũi trinh sát đã tỏa đi kiểm tra, rà soát tại các hiệu cầm đồ, cửa hàng mua bán xe cũ, các điểm trông giữ xe trong vùng”.

Hành trình tầm nã

Dù đã tung quân đồng loạt truy xét theo nhiều hướng nhưng công việc không mấy tiến triển, manh mối thủ phạm vẫn mờ mịt trong sự sốt ruột của Ban chỉ đạo điều tra và anh em trinh sát.

Theo kinh nghiệm từ nhiều năm làm nghề của chúng tôi thì án thường sẽ “ra” trong vòng 10 ngày đầu tiên kể từ lúc tội ác được phát hiện, chứ càng để lâu càng khó làm, vì những dấu vết của tội phạm luôn mờ dần theo thời gian. Đó là nét đặc thù của “bộ môn” truy xét thủ phạm gây trọng án.

Đang lúc bế tắc thì một thông tin “quý hơn vàng” đã đến tai trinh sát, đó là một ngày trước khi vụ án mạng xảy ra, có người đàn ông lạ mặt nói giọng Bắc xuất hiện ở nhà nạn nhân, nhưng sau đó đi đâu không rõ. Người này là ai? Hiện đang ở đâu? Quan hệ với nạn nhân như thế nào? Liên quan gì đến vụ án? Đó là những câu hỏi mà lực lượng phá án buộc phải có lời giải.

Không quản ngày đêm, các mũi trinh sát đã tỏa đi khai thác mọi thông tin để dựng lên quan hệ giữa nạn nhân và người đàn ông bí ẩn này.

Cuối cùng, cái tên Trần Văn Năng - (sinh năm 1962 , trú tại xã Nhân Hòa, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng) đã được đặt lên bàn Ban chỉ đạo điều tra. Tổ đi Hải Phòng xác minh báo cáo Trần Văn Năng đã vắng mặt tại nơi cư trú.

Về nhân thân, người này đã ly hôn, hiện thuê nhà ở trọ và làm bảo vệ tại một bến xe trên địa bàn. Tiếp xúc với người vợ cũ của Năng, trinh sát được tin là trước khi xảy ra vụ án mạng, Năng có gọi cho chị báo tin là đang vào Nghệ An để trả thù, nhưng không nói rõ về ân oán đó.

Tại Nghệ An, tổ rà soát truy tìm tang vật phát hiện chiếc xe máy của chị H. đang được gửi tại bãi xe của Bệnh viện Quang Khởi (phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai), cách hiện trường khoảng 80km. Kiểm tra camera an ninh tại bệnh viện, nút thắt của vụ án được tháo gỡ khi hình ảnh người gửi chiếc xe lại được camera ghi lại chính là Trần Văn Năng. Như vậy, có căn cứ xác định Năng chính là hung thủ, lúc này mọi nỗ lực của lực lượng phá án tập trung vào nhiệm vụ duy nhất là phải truy bắt bằng được tên này trong thời gian sớm nhất, vì y hiện đã bỏ trốn.

Trung tá Trần Hoa Kỳ - nhớ lại: “Qua rà soát, chúng tôi phát hiện đối tượng đã lên một chiếc xe khách và chiếc xe khách này chạy tuyến Vinh - Đà Nẵng. Ngay lập tức lực lượng phá án tổ chức truy đuổi, đồng thời thông báo cho Công an các đơn vị, địa phương dọc tuyến phối hợp kiểm tra phương tiện để chặn bắt hung thủ. Chúng tôi trực tiếp đuổi theo chiếc xe đến Huế thì phát hiện Năng đã xuống xe dọc đường. Nhận định thủ phạm có khả năng cao là sẽ tiếp tục bắt xe khách vào Đà Nẵng, chúng tôi tiếp tục truy theo hướng Nam. Đến Đà Nẵng, chúng tôi phối hợp với Công an cơ sở tổ chức rà soát và phát hiện Năng đã lên một chiếc xe khách đi Cửa khẩu Lao Bảo (Quảng Trị). Chúng tôi lại lên đường truy vết đối tượng. Hành trình trốn chạy của Năng rất lắt léo để đánh lạc hướng truy đuổi của cơ quan chức năng, có lúc gã đón xe ra Bắc khiến anh em nghĩ đến khả năng kẻ thủ ác trở về quê, nhưng rồi gã lại xuống xe rồi đón chuyến khác chạy vào Nam”.

Kiên trì bám đuổi theo hành trình di chuyển của Năng, đến chiều ngày 19/7 khi gã đang ngồi trên chiếc xe khách từ Cần Thơ về TP Hồ Chí Minh thì bị lực lượng CSHS - Công an tỉnh Nghệ An phát hiện, bắt giữ.

Tại cơ quan điều tra, ban đầu Năng kiên quyết phủ nhận mọi dính líu, liên quan đến cái chết của chị H, lý giải chính nạn nhân cho gã mượn chiếc xe máy, nhưng những lời xảo biện đó không vượt qua được những điều tra viên dày dạn kinh nghiệm của hình sự xứ Nghệ, với phương pháp và chiến thuật xét hỏi sắc sảo. Trước câu hỏi vì sao có những dấu vết đường vân, dấu vết máu tại hiện trường trùng dấu tay, nhóm máu của gã, cùng với việc gửi xe tại bệnh viện… thì Năng hết đường chối cãi, đành phải cung khai về tội ác của mình.

Theo đó, đầu năm 2023 trong lúc làm bảo vệ ở bến xe Hải Phòng, Năng đã gặp và làm quen với chị H., sau đó hai người nảy sinh tình cảm. Tháng 4/2023, khi chị H có vay của Năng 10 triệu đồng, nhưng sau đó tình cảm phai nhạt nên Năng muốn đòi lại tiền. Ngày 14/7/2023, Năng từ Hải Phòng vào Tân Kỳ gặp chị H để nói chuyện nợ nần và tình cảm nhưng không như ý.

Tối cùng ngày, Năng nằm nghỉ ở giường phòng ngoài, còn chị H ngủ phòng trong phía sau. Cả đêm nằm trằn trọc không ngủ, nghĩ chị H. không có tình cảm thực sự với mình mà chỉ lợi dụng để vay mượn tiền bạc, Năng rất bực tức và nảy sinh ý định trả thù. Rạng sáng ngày 15/7/2023, Năng xuống nhà bếp lấy dao đi thẳng vào phòng ngủ sát hại chị H rồi lấy xe máy, điện thoại của nạn nhân và bỏ trốn cho đến khi bị bắt giữ.

Đào Trung Hiếu