Từ những bước chân không mỏi đến sứ mệnh nâng tầm vóc Việt

Nghệ An, với địa hình miền núi hiểm trở và dân cư phân tán, vốn là một bài toán khó cho công tác y tế cơ sở. Trước đây, rào cản về khoảng cách và nhận thức đã khiến nhiều người dân lỡ mất "thời gian vàng" điều trị. Nhưng nay, diện mạo ấy đang thay đổi từng ngày.

Nhờ Dự án 7 Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719, y tế được đưa đến gần hơn với dân bản.

Thay vì chờ đợi người dân tìm đến, các cán bộ y tế đã thực hiện phương châm "vào từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng". Những buổi truyền thông không còn khô khan với văn bản, mà được chuyển hóa thành ngôn ngữ bản địa gần gũi, bằng phương pháp "cầm tay chỉ việc". Từ trạm y tế, nhà văn hóa cho đến các điểm trường tại các xã vùng cao thuộc địa bàn các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương hay Quế Phong (cũ),…, đâu đâu cũng in đậm dấu chân của những "người truyền lửa" y tế.

Dự án 7 đặt trọng tâm vào những mắt xích yếu thế nhất: Phụ nữ và trẻ em. Đây là chiến lược dài hạn cho tương lai: Chăm sóc từ trong bào thai: Phổ cập tư vấn tiền hôn nhân, tầm soát trước sinh và sơ sinh giúp ngăn chặn những hệ lụy đau lòng từ bệnh di truyền như Thalassemia; Cải thiện thể trạng toàn diện: Thông qua việc theo dõi biểu đồ tăng trưởng và bổ sung vi chất, tầm vóc của trẻ em vùng cao đang được cải thiện rõ rệt từ nguồn thực phẩm bản địa sẵn có; Y tế cơ sở vững mạnh: Các trạm y tế được khoác lên mình "chiếc áo mới" với trang thiết bị hiện đại như máy đo SpO2, bộ dụng cụ cấp cứu và giường đẻ chuẩn hóa.

Thay đổi tư duy - Thành quả bền vững nhất

Thành công lớn nhất của Dự án 7 tại Nghệ An không nằm ở số lượng máy móc, mà ở sự thay đổi trong tâm thức người dân. Hình ảnh những người mẹ chủ động đưa con đi tiêm chủng đúng lịch, những cặp đôi trẻ đi khám sức khỏe trước khi kết hôn chính là minh chứng sống động nhất cho hiệu quả của chương trình.

Dự án 7 đã thay đổi ý thức người dân trong việc chủ động hơn trong việc tìm đến khoa học y học.

Người dân không còn phụ thuộc vào kinh nghiệm truyền miệng hay các hủ tục, mà đã tin tưởng và chủ động tìm đến khoa học y học. Từ việc vệ sinh cá nhân, môi trường, dinh dưỡng hợp lý đến việc vai trò của tiêm chủng, khám thai định kỳ, khám trước và sau sinh. Từ đó, nhận thức, thói quen chăm sóc sức khỏe của người dân từng bước thay đổi theo hướng tích cực.

Bên cạnh chăm sóc sức khỏe thường xuyên, Dự án 7 còn tập trung vào phòng, chống bệnh thalassemia (tan máu bẩm sinh) - căn bệnh di truyền có tỷ lệ khá cao ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Thông qua truyền thông, tư vấn tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sơ sinh, nhiều gia đình đã hiểu rõ hơn về nguy cơ bệnh, chủ động tham gia xét nghiệm, từng bước giảm gánh nặng bệnh tật cho gia đình và xã hội.

Cùng với đó, công tác nâng cao năng lực quản lý dân số được đẩy mạnh. Cán bộ y tế cơ sở, y tế thôn bản được tập huấn chuyên môn, cập nhật kiến thức mới, kỹ năng truyền thông, tư vấn cộng đồng. Nhờ vậy, số lượt người dân tộc thiểu số được khám, tư vấn và điều trị tăng lên rõ rệt.

Nhờ Dự án 7, sức khỏe nhân dân được nâng cao, chất lượng dân số được cải thiện.

Người dân chủ động hơn trong việc tiếp cận dịch vụ y tế, không còn tâm lý e ngại hay phụ thuộc hoàn toàn vào kinh nghiệm truyền miệng như trước. Từ chỗ coi nhẹ việc chăm sóc sức khỏe, nhiều gia đình nay đã chủ động đưa trẻ đi cân đo, tiêm chủng đúng lịch, khám thai định kỳ, áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, giữ gìn vệ sinh môi trường sống. Đó chính là minh chứng rõ nét cho hiệu quả bền vững mà Dự án 7 mang lại.

Ông Nguyễn Văn Nam - Phó Giám đốc Sở Y tế Nghệ An cho biết: “Thời gian tới, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh truyền thông sâu rộng, ưu tiên đầu tư cho các điểm y tế khó khăn, nâng cao năng lực y tế cơ sở, nhằm đảm bảo sự phát triển toàn diện cho đồng bào vùng cao”.

Có thể khẳng định, Dự án 7 không chỉ là những con số hay mô hình, mà là hành trình bền bỉ đưa y tế đến gần dân hơn, góp phần nâng cao sức khỏe nhân dân, cải thiện chất lượng dân số, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Nghệ An.

Dự án 7 đang viết tiếp câu chuyện về sự tận tụy, nơi y tế không chỉ là dịch vụ, mà là hơi thở, là nhịp đập và là niềm tin và hy vọng về một tương lai khỏe mạnh, về một cuộc sống tốt đẹp cho đồng bào vùng cao xứ Nghệ An.

Ngọc Tú