Ngày 23/12, Công an tỉnh Thanh Hóa phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra một xe ô tô đầu kéo lưu thông trên địa bàn, qua đó phát hiện 271 thùng cá cháo có dấu hiệu vi phạm, với tổng trọng lượng hơn 7 tấn.

Kết quả kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (Bộ Y tế) cho thấy, toàn bộ số cá đều chứa Formol - hóa chất bị cấm tuyệt đối trong chế biến, bảo quản thực phẩm. Hàm lượng Formol dao động từ 90 -105 mg/kg, vượt xa ngưỡng cho phép và tiềm ẩn nguy cơ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng.

Người dùng dè chừng hơn khi mua các mặt hàng hải sản, đặc biệt là cá cháo.

Hiện đã có một số thông tin về tình trạng vi phạm tại Hà Tĩnh, qua đó làm dấy lên lo ngại trong dư luận, nhất là khi thủy sản là mặt hàng thường xuyên được vận chuyển, phân phối qua nhiều tỉnh, thành trước khi đến tay người tiêu dùng. Theo khảo sát, các thông tin về cá cháo tẩm chất cấm được đăng tải trên Báo và phát thanh, truyền hình Hà Tĩnh thu hút hàng nghìn lượt tương tác. Trong đó, số đông người dân bày tỏ lo lắng bởi đây là món ăn quen thuộc trong nhiều gia đình.

Chị Nguyễn Thị Hạnh (SN 1982, phường Thành Sen) cho biết, thông tin cá cháo bị tẩm chất cấm khiến chị thực sự bất an. “Cá cháo mềm, ít xương, dễ chế biến nên hầu như tuần nào tôi cũng mua khoảng 2 -3 kg cho gia đình. Trước đây đi chợ thấy cá tươi, giá vừa phải là mua ngay, không mảy may nghi ngờ. Tuy nhiên, khi nghe tin cá bị ướp Formol để bảo quản, tôi rất lo ngại cho sức khỏe của cả nhà, nhất là các cháu nhỏ”, chị Hạnh chia sẻ.

Nguồn cá cháo tiêu thụ tại gian hàng của bà Lê Thị Lan giảm đáng kể trong những ngày gần đây.

Ghi nhận tại các chợ dân sinh trên địa bàn Hà Tĩnh, sức tiêu thụ cá cháo giảm rõ rệt. Nhiều tiểu thương cho biết, lượng cá bán ra giảm từ 70% - 80% chỉ trong vài ngày. Một số gian hàng hải sản vắng khách hơn thường lệ, người mua khi dừng lại chủ yếu hỏi thông tin về nguồn gốc rồi chuyển sang lựa chọn sản phẩm khác.

Bà Lê Thị Lan - tiểu thương chợ Hà Tĩnh cho biết: “Trước đây, cá cháo là mặt hàng tiêu thụ rất tốt, mỗi ngày tôi có thể bán khoảng 20 kg, nhiều hơn vào những ngày thời tiết lạnh. Vài ngày trở lại đây, khi xuất hiện thông tin cá cháo bị tẩm Formol, người mua trở nên dè dặt rõ rệt. Khách đến quầy ít hẳn, nhiều người còn hỏi rất kỹ nguồn gốc, cá lấy từ đâu rồi mới dám cân”.

“Nguồn cá cháo được bán chủ yếu nhập từ chợ Thạch Hải (xã Thạch Khê), được kiểm tra kỹ trước khi bán. Chúng tôi luôn ưu tiên chọn những lô cá tươi, bảo quản đúng quy trình để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Tôi hy vọng người dân không tẩy chay hoàn toàn cá cháo chỉ vì những thông tin tiêu cực. Thay vào đó, mỗi người nên chọn mua tại các gian hàng uy tín để vừa bảo vệ sức khỏe, vừa đảm bảo quyền lợi cho các tiểu thương làm ăn chân chính”, bà Lan chia sẻ thêm.

Nhiều người chuyển sang lựa chọn các loại thủy sản khác như cá thu, cá bạc má...

Không chỉ tiểu thương, các quán ăn kinh doanh món ăn liên quan đến cá cháo cũng chịu tác động "dây chuyền" từ thông tin cá tẩm chất cấm. Bà Hoàng Thị Nhung, chủ quán Nhung Tài (xã Cẩm Xuyên) cho biết: “Tại cửa hàng, các món ăn từ cá cháo như canh cá, lẩu cá vốn rất được thực khách ưa chuộng. Nhưng sau khi thông tin cá tẩm chất cấm xuất hiện, lượng khách đến quán giảm mạnh, lượng cá bán ra trong ngày giảm tới hơn 80%. Dù quán luôn chọn cá từ các mối uy tín nhưng chỉ cần một thông tin tiêu cực cũng đủ khiến người dân e dè”.

Hiện, cháo cá đang được bán trên thị trường với giá 250.000 - 300.000 đồng/kg. Nhiều tiểu thương cho biết, để đảm bảo chất lượng, người tiêu dùng có thể ưu tiên chọn mua tại các gian hàng uy tín. Đồng thời, nên tìm hiểu cách nhận diện cá sạch, an toàn. “Người dân không nên ham rẻ, lựa chọn cá có hình thức quá bắt mắt, màu trắng bất thường, thân căng, ít mùi tanh. Cá cháo tự nhiên thường mềm, dễ gãy và có mùi đặc trưng của hải sản”, chị Nguyễn Thị Hoa - tiểu thương tại chợ Thạch Tân (phường Hà Huy Tập) cho biết.

Người tiêu dùng nên ưu tiên chất lượng, chọn cá có nguồn gốc rõ ràng thay vì ham rẻ, nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Tùng Dương - Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn và Quản lý chất lượng (Sở NN&MT) cho biết, Formol (hay formaldehit) là hợp chất độc hại giúp diệt khuẩn, chống thối, chống ôi và bị cấm tuyệt đối trong chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, một số người vì lợi nhuận đã sử dụng hợp chất này để tẩm ướp, gây nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe con người.

Ông phân tích: "Formol có thể xâm nhập cơ thể qua đường tiêu hóa, hô hấp, gây tác hại cấp và mạn tính. Khi hít phải, người dùng có thể bị viêm mũi, viêm phế quản, phù phổi; khi ăn phải, nguy cơ viêm dạ dày, ruột cấp tính, đau bụng, buồn nôn, tổn thương hệ bài tiết và các biến chứng nguy hiểm như phù nề thanh quản, hôn mê. Ở mức độ nhẹ, ngộ độc biểu hiện bằng đau đầu, mệt mỏi; mức trung bình là khàn giọng, đau tức ngực, ho kéo dài; mức nặng có thể dẫn đến các tổn thương không hồi phục, đe dọa tính mạng".

Tuy nhiên, việc nhận biết thực phẩm chứa formol bằng mắt thường gần như không thể, chỉ có thể xác định qua xét nghiệm chuyên môn. “Người tiêu dùng nên lựa chọn mua thực phẩm tại các địa chỉ uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, hạn chế sử dụng sản phẩm không rõ xuất xứ. Để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, truy xuất nguồn gốc thực phẩm, xử lý nghiêm các hành vi sử dụng hóa chất bảo quản độc hại. Ngăn chặn thực phẩm "ngậm" formol lưu hành trên thị trường là biện pháp cấp thiết để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng”, ông Dương nhấn mạnh.

Nguyễn Liễu - Hà Trang