Khổ vì quy hoạch treo

Năm 2010, UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt quy hoạch xây dựng Khu công nghiệp Đông Hồi với diện tích 1.436 ha, nằm trên địa bàn xã Quỳnh Lập và Quỳnh Lộc thuộc thị xã Hoàng Mai.

Theo kế hoạch, đây là khu công nghiệp đa ngành nghề, bao gồm nhiệt điện, phụ trợ nhiệt điện, xi măng, đóng tàu phà, sửa chữa cơ khí và sản xuất ngư cụ, kết hợp với hệ thống cảng biển Đông Hồi đã được Bộ GTVT phê duyệt quy hoạch chi tiết vào năm 2011.

Từ đó đến nay, sau 14 năm, khu vực này mới có một số nhà máy đi vào hoạt động, trong khi các dự án còn lại, bao gồm cảng Đông Hồi và các nhà máy nhiệt điện, vẫn chỉ nằm trên giấy. Điều này để lại cho người dân nơi đây nhiều hệ lụy.

Do nằm trong quy hoạch nên không được xây dựng nhà cửa, cuộc sống người dân gặp nhiều khó khăn.

Tại Đồng Quan, khu vực giáp biển thuộc xóm Đồng Minh (xã Quỳnh Lập), được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt quy hoạch xây dựng Khu công nghiệp Đông Hồi vào năm 2010. Tuy nhiên, do quy hoạch lâu năm chưa được thực hiện, trong khi quy mô dân số ngày càng phát triển, người dân không thể mở rộng hay xây dựng nhà cửa, thậm chí không thể tách bìa đất cho con cái. Điều này dẫn đến việc nhiều hộ gia đình "xé rào" xây nhà trên vùng Đồng Quan mà họ đã mua trước đó.

Bên cạnh căn nhà 2 tầng đang xây dở, chủ nhà cho biết do quy hoạch treo quá lâu, con cái xây dựng gia đình ra ở riêng nhưng không có chỗ nên buộc phải xây dựng căn nhà này. Khi đang thi công, chính quyền xã đến ngăn chặn, nên phải dừng lại. Cách đó không xa, hai căn nhà khác đã hoàn thiện mái tầng 1 và trụ tầng 2, cùng với nhiều căn nhà khác đã hoàn thành phần móng và đang chờ đổ trụ, xây tường.

"Chúng tôi biết xây là sai, nhưng quy hoạch kéo dài quá lâu, không biết khi nào mới được di dời nên phải xây để ở. Nhiều gia đình sống nhiều năm trong những căn nhà cũ chật chội ảnh hưởng tới sức khỏe", một người dân cho biết.

Một ngôi nhà đang được xây dựng dở dang.

Theo người dân nơi đây, khi các cơ quan chức năng quy hoạch khu công nghiệp ai cũng đồng thuận và hy vọng trong một thời gian ngắn sẽ triển khai. Thế nhưng, mòn mỏi suốt 14 năm chờ đợi những người dân này chẳng thấy một động thái nào để thực hiện dự án. Cũng ngần ấy năm, nhiều hộ dân phải sống khổ sở khi không thể xây sửa ngôi nhà của mình dù nó đã bị xuống cấp trầm trọng, ảnh hưởng tới môi trường sống, sức khỏe.

Được biết, sau khi quy hoạch được phê duyệt, khu vực này bị cấm xây dựng nhà mới từ năm 2010, do sẽ phải giải tỏa để xây dựng khu công nghiệp. Vì vậy, phần lớn các căn nhà xây trái phép mới xuất hiện đều nằm trên đất trồng cây lâu năm và đất trồng cây hằng năm, chưa được chuyển đổi thành đất ở.

Khi phát hiện các công trình xây trái phép trên đất quy hoạch, chính quyền địa phương tiến hành kiểm tra, ra quyết định đình chỉ xây dựng, yêu cầu các hộ gia đình tháo dỡ và khôi phục hiện trạng ban đầu. UBND thị xã Hoàng Mai ban hành 8 quyết định yêu cầu thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các hộ gia đình vẫn chưa thực hiện việc tháo dỡ.

Chính quyền lập chốt chặn đường

Để ngăn chặn việc xây dựng nhà trong khu quy hoạch, UBND xã Quỳnh Lập lập một chốt kiểm soát trên đường vào khu Đồng Quan từ cuối năm 2023, nhằm ngăn xe chở vật liệu. Đến nay, chốt kiểm soát này vẫn được duy trì.

Chốt kiểm soát được đặt trên con đường độc đạo dẫn vào đồi Đồng.

Được biết chốt kiểm soát này hoạt động liên tục trong ngày, được chia thành hai ca. Ca trực ban ngày từ 6h30 đến 18h30, ca trực ban đêm từ 19h hôm trước đến 6h sáng hôm sau.

Mỗi ca trực có từ 4 đến 5 người, mỗi người sẽ nhận 70.000 đồng tiền ăn cho một ca. Ban đầu, chốt kiểm soát được dựng tạm bợ bên góc tường, nhưng sau đó mượn được một gian nhà cấp 4 lợp mái tôn từ người dân để làm chốt trực.

Năm 2023, Chính phủ phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch khu kinh tế Đông Nam Nghệ An, trong đó KCN Đông Hồi được quy hoạch còn 600 ha.

Một lãnh đạo xã Quỳnh Lập cho biết, khu quy hoạch này tồn tại hơn 10 năm nhưng vẫn chưa được thực hiện, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân vì không thể tách sổ đỏ hay xây dựng nhà cho con cái ra ở riêng.

"Chính quyền tuyên truyền thường xuyên, yêu cầu người dân không xây nhà mới vì sẽ bị giải tỏa mà không được đền bù, nhưng một số người do hiểu biết pháp luật còn hạn chế, vẫn liều mình xây dựng. Để ngăn chặn tình trạng này, xã buộc phải lập chốt kiểm soát," một lãnh đạo xã Quỳnh Lập nói.

Ông Nguyễn Hữu An, Chủ tịch UBND thị xã Hoàng Mai cho biết, đã chỉ đạo xã Quỳnh Lập xử lý các căn nhà xây trái phép để không phát sinh thêm. Về lâu dài sẽ giao Phòng Quản lý đô thị kiểm tra thực địa và kiến nghị cấp trên điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với thực tế.

Gia Minh