Người dân thôn 6, xã Thượng Đức phấn khởi thu hoạch dứa Cayen.

Những ngày này, trên những vườn đồi tại thôn 6 và thôn 7 (xã Thượng Đức), không khí thu hoạch dứa Cayen diễn ra rộn ràng. Từng quả dứa chín vàng, căng mọng được bà con thu hái cẩn thận để xe của doanh nghiệp đến thu mua tận nơi. Đây là thành quả ngọt ngào sau hơn một năm địa phương triển khai mô hình trồng dứa Cayen theo hướng sản xuất hàng hóa (từ tháng 7/2024).

Là một trong những hộ tiên phong thay đổi tư duy sản xuất, ông Lê Ngọc Lâm (thôn 6) đã mạnh dạn chuyển đổi 0,7 ha đất đồi vốn trước đây chỉ trồng keo và các loại cây ngắn ngày năng suất thấp sang trồng dứa Cayen. Ông Lâm chia sẻ: "Trước đây, canh tác trên đất đồi gặp nhiều khó khăn, cây keo dù dễ trồng nhưng chu kỳ thu hoạch dài, giá trị kinh tế không cao. Khi được chính quyền xã tuyên truyền về chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, gia đình đã quyết tâm tìm hướng đi mới. Dù ban đầu còn nhiều bỡ ngỡ với giống cây lạ, nhưng nhờ sự đồng hành, hướng dẫn kỹ thuật sát sao của cán bộ nông nghiệp, chúng tôi đã tự tin gắn bó với cây dứa".

Dứa Cayen cho năng suất cao trên vùng đất đồi xã Thượng Đức.

Theo ông Lâm, qua quá trình chăm sóc cho thấy dứa Cayen đặc biệt thích nghi với thổ nhưỡng đất đồi địa phương, khả năng chịu hạn, mưa rét tốt và ít sâu bệnh. Vụ thu hoạch đầu tiên, với diện tích 0,7 ha, gia đình thu về hơn 6 tấn quả. Với giá thu mua ổn định 10.000 đồng/kg, trừ chi phí, lợi nhuận cao hơn hẳn so với các loại cây truyền thống. Đặc biệt, sản phẩm đạt chuẩn về kích thước và mẫu mã nên doanh nghiệp thu mua rất nhanh chóng, bà con vô cùng tin tưởng.

Lãnh đạo xã Thượng Đức kiểm tra, động viên bà con thu hoạch dứa.

Cùng chung niềm vui với ông Lâm, ông Phùng Khắc Nghĩa (thôn 6) trồng hơn 0,5 ha dứa cho biết, điểm ưu việt nhất của mô hình này chính là sự ổn định và quy trình canh tác khoa học. Thay vì sản xuất tự phát, người dân được hướng dẫn kỹ thuật từ khâu làm đất, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh. Cây dứa không quá "kén" công chăm sóc nhưng đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt về thời gian bón phân để đảm bảo chất lượng quả đồng đều.

"Điều khiến chúng tôi yên tâm nhất chính là đầu ra đã được đảm bảo thông qua hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp. Không còn cảnh được mùa mất giá hay loay hoay tìm thương lái, người nông dân giờ đây chỉ tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm. Nếu duy trì được sự liên kết này, cây dứa chắc chắn sẽ trở thành cây trồng chủ lực, giúp bà con vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương" - ông Nghĩa khẳng định.

Trong đợt thu hoạch dứa đầu tiên, xã Thượng Đức cung ứng ra thị trường gần 15 tấn quả.

Tại thôn 7, gia đình ông Nguyễn Minh Khoa cũng tham gia mô hình với 0,5 ha. Theo ông, mô hình không chỉ mang lại thu nhập mà quan trọng là đã thay đổi hoàn toàn tập quán sản xuất manh mún. Việc sản xuất có hợp đồng, có tiêu chuẩn kỹ thuật giúp người dân hình thành tư duy làm nông nghiệp chuyên nghiệp, chú trọng đến tính bền vững và trách nhiệm với sản phẩm mình làm ra.

Theo thống kê, hiện nay, xã Thượng Đức đã phát triển được gần 8 ha dứa Cayen với 8 hộ gia đình tham gia liên kết. Trong đợt thu hoạch đầu tiên, riêng 3 hộ: ông Lê Ngọc Lâm, ông Phùng Khắc Nghĩa và ông Nguyễn Minh Khoa đã cung ứng ra thị trường gần 15 tấn quả đạt chất lượng, được doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm.

Đối với diện tích còn lại của các hộ khác, dự kiến dứa sẽ đạt độ chín và tiến hành thu hoạch vào đầu năm 2026. Toàn bộ sản phẩm sẽ được Công ty Cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (Ninh Bình) thu mua trực tiếp theo hợp đồng ký kết. Việc doanh nghiệp đồng hành từ khâu cung ứng giống, hỗ trợ kỹ thuật đến bao tiêu sản phẩm được xem là "chìa khóa" thành công, giúp hình thành vùng nguyên liệu tập trung.

Dứa được doanh nghiệp thu mua ngay tại vườn đồi.

Ông Nguyễn Thanh Sơn - Chủ tịch UBND xã Thượng Đức cho biết: "Việc đưa giống dứa Cayen vào đồng đất Thượng Đức là bước đi cụ thể hóa chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp của địa phương. Thực tế cho thấy, đây là loại cây trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên, cho năng suất và giá trị kinh tế vượt trội. Thành công bước đầu này là cơ sở để xã tiếp tục khai thác tiềm năng thế mạnh đất đồi sẵn có”.

Cũng theo ông Sơn, trong thời gian tới, cấp ủy, chính quyền xã Thượng Đức sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chuyên môn và doanh nghiệp để đánh giá toàn diện mô hình. Trên cơ sở đó, xã sẽ có kế hoạch nhân rộng diện tích một cách bài bản, tránh phát triển ồ ạt, đảm bảo hài hòa giữa sản xuất và tiêu thụ, hướng tới mục tiêu nâng cao đời sống cho Nhân dân và xây dựng NTM bền vững.

Nông dân xã Thượng Đức phấn khởi vì dứa được mùa, được giá.

Thành công từ những trái dứa ngọt trên đất đồi Thượng Đức một lần nữa khẳng định, khi có sự gắn kết chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người nông dân, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất đồi hoàn toàn có thể mang lại hiệu quả rõ rệt. Những trái dứa đầu vụ không chỉ cho “quả ngọt” mà còn mở ra hướng phát triển mới cho sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, bền vững tại địa phương.

Chung Thủy