Dự án "Hệ thống hỗ trợ dạy học môn Địa lý và Giáo dục địa phương sau sáp nhập" giành giải nhất Cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp tỉnh. Là học sinh có niềm đam mê nghiên cứu, tìm tòi sáng tạo, Lê Anh - học sinh lớp 12A5 Trường THPT Nguyễn Thị Bích Châu đã sớm nhận thấy rằng, sau khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai, nhiều bản đồ, tài liệu địa lý và
giáo dục địa phương vẫn đang sử dụng dữ liệu cũ, chưa cập nhật kịp thời theo các thay đổi về địa giới hành chính.
Thực trạng này không chỉ gây khó khăn cho giáo viên trong giảng dạy mà còn khiến học sinh dễ nhầm lẫn về tên gọi, diện tích, dân số và vị trí các tỉnh, xã, phường mới. Từ những trăn trở đó, ý tưởng về xây dựng dự án “Hệ thống hỗ trợ dạy học môn Địa lý và Giáo dục địa phương sau sáp nhập” cũng dần hình thành trong suy nghĩ của em.
Lê Anh và Thiều Hồ Hà Vy triển khai dự án. Nhận thấy đây là đề tài có tính thực tiễn cao, Lê Anh đã chia sẻ ý tưởng với Thiều Hồ Hà Vy - lớp 10A5 – một học sinh có chung niềm yêu thích với môn Địa lý và công nghệ số. Sự gặp gỡ trong định hướng học tập và niềm say mê nghiên cứu khoa học đã nhanh chóng đưa hai em đến quyết định cùng bắt tay triển khai dự án. Lợi thế học cùng trường lại ở gần nhà nhau giúp Lê Anh và Hà Vy thuận lợi trong việc trao đổi, thảo luận ý tưởng, phân công nhiệm vụ và cùng nhau tìm tòi, hoàn thiện sản phẩm.
Lê Anh cho biết: “Chúng em nhận ra rằng nếu tiếp tục học trên bản đồ cũ thì rất khó hình dung chính xác không gian địa lý hiện nay. Vì vậy, em và bạn Vy mong muốn xây dựng một hệ thống tương tác phản ánh đúng bản đồ hành chính Việt Nam sau sáp nhập. Ngoài dữ liệu, hệ thống bản đồ này còn kết hợp hình ảnh, âm thanh và điều khiển bằng giọng nói để hỗ trợ việc dạy, học môn Địa lý một cách trực quan, sinh động và dễ ghi nhớ hơn”.
Với sự định hướng, hỗ trợ của thầy Nguyễn Văn Tịnh - Phó Hiệu trưởng và cô Trần Thị Ngọc, từ tháng 6/2025, đôi bạn đã bắt tay triển khai dự án bằng việc thu thập, đối chiếu và xử lý khối lượng lớn dữ liệu địa lý… Sau những ngày tháng miệt mài nghiên cứu, một hệ thống bản đồ số tích hợp, cập nhật bản đồ hành chính mới của 34 tỉnh, thành phố đã hình thành.
Cô Trần Thị Ngọc luôn đồng hành, sát cánh và hỗ trợ 2 bạn học sinh trong suốt quá trình triển khai dự án. Trong đó,
Hà Tĩnh được giới thiệu chi tiết đến 69 xã, phường sau sắp xếp. Không chỉ dừng lại ở việc hiển thị thông tin, hệ thống còn tích hợp hình ảnh minh họa, âm thanh thuyết minh và khả năng điều khiển bằng giọng nói, giúp người học dễ dàng tương tác, khám phá kiến thức theo cách linh hoạt và hiện đại.
Theo em Thiều Hồ Hà Vy, thách thức lớn nhất trong quá trình thực hiện dự án là khối lượng dữ liệu đồ sộ, đòi hỏi độ chính xác cao và kỹ năng xử lý kỹ thuật phức tạp. “Có lúc chúng em cảm thấy áp lực bởi gặp nhiều khó khăn phát sinh trong quá trình thực hiện, trong khi thời gian hạn chế bởi vừa phải đảm bảo việc học trên lớp, vừa nghiên cứu, hoàn thành dự án. Nhưng nhờ sự động viên, hướng dẫn của thầy cô, sự hỗ trợ của bạn bè và gia đình, chúng em đã cố gắng vượt qua để hoàn thiện sản phẩm”, Hà Vy chia sẻ.
Đồng hành với các em trong suốt quá trình nghiên cứu, cô Trần Thị Ngọc - giáo viên hướng dẫn cũng bày tỏ sự trân trọng và tự hào trước tinh thần học tập nghiêm túc của học trò.
"Bên cạnh niềm đam mê nghiên cứu, sự kiên trì, chủ động và trách nhiệm của các em trong suốt quá trình thực hiện dự án là điều khiến tôi đặc biệt ấn tượng. Các em không làm khoa học để dự thi cho có, mà xuất phát từ mong muốn giải quyết một vấn đề rất cụ thể đang đặt ra trong giáo dục hiện nay. Bên cạnh giá trị học tập, dự án còn mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc giúp học sinh hiểu rõ hơn về quê hương, đất nước, từ đó bồi đắp tình yêu quê hương và lòng tự hào dân tộc. Thông qua việc tương tác trực tiếp với từng vùng miền, người học có thể khám phá lịch sử, lễ hội, danh lam thắng cảnh cũng như những đặc điểm văn hóa – xã hội của mỗi địa phương. Đây không chỉ là công cụ hỗ trợ hiệu quả cho giáo viên trong giảng dạy mà còn có thể ứng dụng tại bảo tàng, thư viện và các khu du lịch trong việc giới thiệu, quảng bá hình ảnh Việt Nam sau sáp nhập đơn vị hành chính", cô Ngọc chia sẻ.
Đánh giá cao tinh thần sáng tạo của học sinh, thầy Nguyễn Văn Tịnh - Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Thời gian qua, chúng tôi luôn tạo môi trường học tập khuyến khích phát triển năng lực, nuôi dưỡng niềm say mê nghiên cứu khoa học kỹ thuật cho học sinh. Chúng tôi không chỉ hỗ trợ các em về kiến thức mà còn tạo điều kiện về tinh thần và vật chất, giúp các em tự tin theo đuổi ý tưởng và hiện thực hóa những dự án khoa học. Sau hơn 10 năm triển khai phong trào sáng tạo KHKT, trường đã có 10 dự án đạt giải nhất cấp tỉnh, trong đó 3 dự án được vinh danh tại các cuộc thi quốc gia. Điều đó minh chứng cho chất lượng giáo dục và tinh thần đổi mới sáng tạo mà Trường THPT Nguyễn Thị Bích Châu luôn hướng tới”.
Được biết, với niềm say mê nghiên cứu khoa học, ngay từ năm lớp 10, Lê Anh đã giành giải ba Cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh cho học sinh trung học với dự án: mô hình thư viện thông minh ứng dụng công nghệ IoT, đánh dấu bước khởi đầu đầy ấn tượng trên con đường khám phá khoa học. Năm học cuối cấp, dù bận rộn với lịch học căng thẳng, niềm đam mê vẫn thôi thúc em biến ý tưởng thành sản phẩm thực tế, không ngừng nỗ lực để hoàn thiện dự án của mình.
Đối với Lê Anh, giải nhất cấp tỉnh lần này không chỉ là thành quả xứng đáng cho những tháng ngày miệt mài nghiên cứu, mà còn tiếp thêm động lực để em tự tin hướng tới ước mơ trở thành sinh viên Đại học Bách khoa. Với Thiều Hồ Hà Vy, đây cũng là khởi đầu ý nghĩa để em tiếp tục nuôi dưỡng niềm đam mê nghiên cứu khoa học kỹ thuật.
Sau những ngày miệt mài vừa hoàn thiện dự án, vừa duy trì việc học tập, Lê Anh và Hà Vy đã trở lại với guồng học tập đều đặn, sẵn sàng chinh phục những mục tiêu mới. Giải nhất cấp tỉnh không chỉ là phần thưởng xứng đáng cho sự nỗ lực bền bỉ của đôi bạn mà còn lan tỏa hình ảnh đẹp về tinh thần say mê nghiên cứu, sáng tạo khoa học kỹ thuật của học sinh Hà Tĩnh - nơi những ý tưởng khởi nguồn từ lớp học đang từng ngày vươn xa, góp phần thiết thực vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn của địa phương và đất nước.
Video: Lê Anh và Hà Vy chia sẻ về cách thức vận hành của dự án. Anh Thư - Phúc Sơn
