Tiến sĩ, bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương chia tay chị Hiền ra viện.

Chinh phục ca ghép phổi khó nhất trong lịch sử

Trịnh Thị Hiền (39 tuổi, quê ở Nghệ An) là ca thứ 3 được ghép phổi tại Bệnh viện Phổi Trung ương. Theo Tiến sĩ, bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, chị Hiền là ca ghép phổi khó nhất từ trước đến nay tại bệnh viện.

"Hầu hết sự cố của ca ghép phổi đều diễn ra ở bệnh nhân Hiền", Tiến sĩ, bác sĩ Đinh Văn Lượng nói.

Chị Hiền được chẩn đoán mắc bệnh Lymphangioleiomatomatosis (LAM) là một sự tăng trưởng không đau của tế bào cơ trơn chung quanh phổi, các mạch máu phổi, mạch bạch huyết, và màng phổi. Đây là một bệnh hiếm, nếu không được ghép phổi, sự sống không thể kéo dài qua 5 tháng.

Trong quá trình ghép, tĩnh mạch phổi dưới bên trái bệnh nhân bị khiếm khuyết gây ra khó khăn trong ghép phổi. Các bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực ghép phổi đã phải "cân não" để tạo hình tĩnh mạch phổi dưới cho chị Hiền.

Ca ghép phổi cho bệnh nhân Hiền.

Tuy nhiên, trong quá trình hồi phục, miệng nối của tĩnh mạch ghép bị trục trặc khiến một lá phổi gần như không thể hoạt động. Tình thế cấp bách, nên chị Hiền lại được đưa vào phòng mổ tạo hình lại toàn bộ tĩnh mạch phổi dưới bên trái.

Những tưởng khó khăn của ghép phổi đã qua, thì bệnh nhân lại thiếu may mắn phát hiện có khối u ở thận và đã gây ra tình trạng vỡ. Các bác sĩ lại đưa chị Hiền vào phòng mổ, loại bỏ thận phải.

Ổn định được thời gian ngắn, bất thường lại ập đến khi bệnh nhân có tình trạng rò dưỡng chất trong hệ thống đường tiêu hóa. May mắn bệnh nhân được các bác sĩ hàng đầu của Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện E, Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương, Bệnh viện Phổi Trung ương… xử lý hết tổn thương.

Trong giai đoạn phục hồi, bệnh nhân lại bị mắc virus thường gặp ở bệnh nhân ghép tạng. Virus này làm tiêu toàn bộ máu hồng cầu ngoại biên, gây nên tình trạng thiếu máu trầm trọng. Các bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương đã phải sử dụng phác đồ điều trị đắt đỏ, lên tới 200 triệu đồng trong 5 ngày để loại bỏ hoàn toàn virus này trong cơ thể người bệnh.

"Ca ghép phổi thứ 3 là một ca ghép phức tạp, khó khăn hơn, do người mắc nhiều bệnh nền nặng, quá trình phẫu thuật gặp nhiều khó khăn do cấu trúc giải phẫu khó, đòi hỏi tay nghề kỹ thuật cao của các chuyên gia phẫu thuật, đồng thời quá trình hồi sức, chăm sóc hậu phẫu diễn phức tạp, cần sự theo dõi khắt khe, can thiệp kịp thời, sự phối hợp chặt chẽ, toàn diện giữa nhiều chuyên khoa. Hiện tại, bệnh nhân có sức khỏe tốt dần lên, chỉ số máu hồi phục và dự kiến 2 tháng nữa sẽ hồi phục hoàn toàn", bác sĩ Lượng bày tỏ.

Một cuộc đời mới

Tháng 2/2024, chị Trịnh Thị Hiền được chuyển từ tuyến dưới Bắc Ninh lên Bệnh viện Phổi Trung ương trong tình trạng khó thở, sút cân. Một tháng phải nằm thở máy, chị được về nhà với lời hứa, nếu có tạng hiến phù hợp sẽ gọi tới chị.

Tiến sĩ, bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương chia sẻ về ca ghép phổi "cân não".

Một tháng sau, một người chết não hiến tạng, chỉ số phù hợp với cơ thể chị. Gia đình tức tốc đưa chị từ Bắc Ninh (nơi gia đình chị sinh sống) về Hà Nội, chuẩn bị cho cuộc ghép tạng.

Bố chồng chị Hiền, rưng rưng nước mắt kể lại hành trình 7 tháng trước, khi con dâu của ông trải qua cuộc đại phẫu lớn nhất đời mình, nhận lá phổi hiến từ người cho chết não. 15 ngày sau ghép, cả gia đình nín thở chờ đợi vì không thấy con có tín hiệu hồi phục. Họ đã xác định những điều xấu nhất. “Chúng tôi đã tính chuyện lo hậu sự cho Hiền ở quê nhà Nghệ An”, ông lấy tay quệt nước mắt nói.

Đến ngày thứ 18, bác sĩ gọi gia đình “Hiền đã có một tí tia hy vọng. Phổi đã 'nhập cuộc'”. Lúc ấy, gia đình mới thật sự trút bỏ được gánh nặng ban đầu, dù biết hành trình hồi phục của 2 lá phổi ghép trong cơ thể Hiền còn rất nhiều gian nan.

Trong suốt 7 tháng nằm viện, chứng kiến nhiều lần con mình thập tử nhất sinh, gia đình chị Hiền vô cùng xúc động. Con số 3,5 tỷ đồng cho ca ghép phổi là con số quá lớn với gia đình chị Hiền, chỉ làm công ăn lương ở nhà máy tại Bắc Ninh. "Nếu không có sự tận tâm của các y, bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương và sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm, con tôi không sống được như hôm nay", ông nói.

Bố chồng và mẹ ruột chị Hiền chia sẻ trong buổi con mình được xuất viện.

Anh Nguyễn Minh Hạnh, chồng chị Hiền cho biết, 10 năm lấy nhau, 3 lần hỏng con, không ít lần chị Hiền nói anh nên đi bước nữa. Cho tới khi tình trạng bệnh LAM khiến chị suy hô hấp, sự sống ngắn ngủi, chị càng thêm thúc giục anh gây dựng cuộc sống mới. Nhưng suốt thời gian chị lâm trọng bệnh, nằm thoi thóp trên giường, chính anh là người đã chăm sóc chị tận tình, chu đáo.

"Ngày hôm nay được đón vợ về với gia đình, anh bảo, bố anh và mẹ ruột của chị sẽ đưa chị về quê chăm sóc. Tôi phải tiếp tục công việc tại Bắc Ninh để có thêm thu nhập trang trải cho cuộc sống gia đình", anh Hạnh chia sẻ.

Hạnh phúc trong ngày được trở về, chị Hiền run giọng: "Giờ tôi có thể tự đi lại được tương đối 300-400m và tự vệ sinh cá nhân. Tôi rất mong sớm trở về nhà".

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Đinh Văn Lượng, đến nay, Bệnh viện Phổi Trung ương đã thực hiện thành công 4 ca ghép phổi. Trong đó, Trịnh Thị Hiền là trường hợp bệnh nhân thứ 3 ghép phổi thành công.

Bác sĩ Lượng cho biết, trung bình một ca ghép phổi khoảng 1,5-2 tỷ đồng và được bệnh viện, các nhà hảo tâm hỗ trợ phần lớn. Tuy nhiên, đây là con số quá lớn với một gia đình. Vì thế, ông rất mong mỏi sẽ gây dựng được quỹ hỗ trợ cho bệnh nhân ghép phổi để có nhiều mảnh đời có cơ hội được hồi sinh.

Các y, bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương chúc mừng người bệnh ra viện.

Ông cũng khẳng định, việc chinh phục ca ghép phổi khó như trường hợp chị Hiền khẳng định được năng lực ghép tạng của các y, bác sĩ Việt Nam. Hằng năm, Việt Nam ước tính hàng nghìn người cần ghép phổi, nếu có nguồn tạng hiến, Việt Nam hoàn toàn làm chủ được ghép tạng với quy trình chẩn đoán điều trị nội khoa, ghép phổi tương đương như các nước châu Âu.

Hai tuần nữa, chị Hiền sẽ quay trở lại viện tái khám định kỳ. Hôm nay, chị được về với gia đình, nuôi thêm những hy vọng về một cuộc đời mới sau khi được thở bình thường bằng lá phổi hiến. Nhìn ra ngoài sân, chiếc xe cấp cứu đang chờ sẵn đón chị vượt quãng đường hơn 300km về nhà, chị hiểu rằng, hóa ra, hạnh phúc lớn nhất đời người chính là được thở khỏe mạnh.

THIÊN LAM