Bảo tàng Hà Tĩnh vừa tiến hành một đợt khảo sát thực địa quy mô tại khu vực phía Tây Hà Tĩnh.

Đoàn công tác nhận được thông tin từ người dân về việc phát hiện một số cổ vật, di vật trong quá trình lao động sản xuất nông nghiệp tại khu vực Làng Chè, xã Sơn Kim 2. Những hiện vật ban đầu được người dân tìm thấy gồm: chuông đồng, đục đá, bát gốm, kiếm sắt - tất cả đều mang dấu ấn của nhiều thời kỳ lịch sử khác nhau.

Lưỡi rìu và thuổng sắt được phát hiện tại thôn Làng Chè, xã Sơn Kim 2.

Qua quá trình điền dã, đoàn phát hiện thêm nhiều dấu vết cư trú của con người kéo dài từ thời tiền - sơ sử cho đến thời kỳ phong kiến. Các hiện vật tìm thấy rất đa dạng, bao gồm công cụ đá như rìu, chày, bàn nghiền; các đồ dùng bằng đồng, sắt cùng nhiều mảnh gốm thô và gốm thời Trần có giá trị nghiên cứu cao.

Kiếm và trang sức được phát hiện trong đợt khảo sát.

Khu vực mặt ruộng Làng Chè - nơi phát hiện cổ vật, di vật có diện tích khoảng 1 ha. Đây được xem là không gian sinh hoạt cổ xưa, có thể là điểm cư trú hoặc khu vực sản xuất của cư dân tiền - sơ sử. Hàng trăm mảnh gốm thô, gốm men ngọc cùng nhiều công cụ bằng đá được tìm thấy nằm rải rác quanh khu vực miếu Sơn Thần - một di tích tín ngưỡng cổ nay đã trở thành phế tích. Điều này gợi mở giả thuyết rằng vùng đất này từng là nơi tụ cư của cư dân cổ, vừa sinh sống, sản xuất, vừa hình thành những tín ngưỡng dân gian sơ khai gắn với tự nhiên và núi rừng.

Những mảnh gốm thô và gốm thời Trần có giá trị nghiên cứu cao.

Những phát hiện khảo cổ tại Làng Chè góp phần khẳng định quá trình phát triển liên tục của con người trên vùng đất phía Tây Hà Tĩnh. Sự hiện diện của nhiều loại hình cổ vật, di vật thuộc các giai đoạn khác nhau như đồ đá, đồ đồng, đồ sắt, gốm cổ cho thấy sự kế thừa, giao lưu và phát triển của các nền văn hóa bản địa qua hàng nghìn năm. Đặc biệt, những mảnh gốm thời Trần phản ánh dấu vết của sự mở rộng cư dân trong thời kỳ Đại Việt phát triển, khi các làng xóm được hình thành dọc theo các triền núi, ven sông suối.

Đợt khảo sát giúp Bảo tàng Hà Tĩnh bổ sung thêm nhiều tư liệu hiện vật quý vào kho sưu tập và đặt nền tảng cho những nghiên cứu chuyên sâu hơn về khảo cổ học vùng núi Hà Tĩnh nói chung và Sơn Kim 2 nói riêng. Đây là cơ sở để định hướng công tác bảo tồn, quy hoạch và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể gắn liền với đời sống cư dân địa phương.

Trần Phi Công