Với diện tích gieo trồng hàng năm trên 300 nghìn ha cây trồng các loại, mỗi năm Nghệ An “tiêu thụ” từ 300-400 tấn thuốc bảo vệ thực vật, thải ra đồng ruộng từ 25-30 tấn bao bì vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật các loại.

Bao bì thuốc BVTV thải ra môi trường, tình trạng ô nhiễm môi trường do thuốc BVTV ở Nghệ An diễn ra hết sức phức tạp và rất đáng lo ngại.

Trước đây, lượng rác thải nguy hiểm này hầu hết được vứt thẳng ra đồng ruộng, nguồn nước, hầu như ít được thu gom, xử lý, gây rất nhiều tác hại nguy hiểm, ảnh hưởng tới sức khỏe con người và cộng đồng, là một trong những nguyên nhân gây ra các căn bệnh hiểm nghèo cho xã hội hiện nay.

Những năm gần đây, nhờ các giải pháp tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, người dân đã dần ý thức được tính nguy hiểm của việc vứt bừa bãi bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật ra đồng ruộng, mương nước.

Việc số lượng bể chứa chưa đáp ứng được nhu cầu thu gom bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật, đã tiềm ẩn nhiều tác hại nghiêm trọng thông qua việc tích tụ hóa chất thuốc bảo vệ thực vật trong sản phẩm nông sản, gây mất an toàn vệ sinh thực phẩm, ảnh hưởng tới sức khỏe con người và cộng đồng.

Bể chứa rác thải bảo vệ thực vật tại xã Viên Thành, huyện Yên Thành.

Yên Thành là một trong những huyện trọng điểm về sản xuất lúa của Nghệ An. Toàn huyện có hơn 44.000 ha đất nông nghiệp, trong đó, có trên 13.200 ha đất lúa, tổng diện tích lúa chiếm tới trên 10% cả tỉnh.

Nếu đáp ứng đúng quy định về đặt bể chứa bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng, tổng lượng bể cần đặt tại vùng trồng lúa của huyện Yên Thành là 4.400 bể. Tính đến tháng 3 năm nay, đã lắp đặt được 1.504 bể, như vậy, nhu cầu bể còn lại là rất lớn, còn thiếu 2.896 bể.

Thiếu bể chứa, đã làm cho huyện Yên Thành nằm trong thực trạng chung của nhiều địa phương khác trên địa bàn tỉnh, đó là phổ biến tình trạng người sản xuất sau khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đã vứt bỏ bừa bãi bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng. Trong khi đó, trên địa bàn huyện, dịch hại trên cây lúa thường xuyên phát sinh, dẫn đến nông dân phải phòng trừ để bảo vệ sản xuất.

Người dân phun thuốc BVTV cho cây lúa.

Để từng bước hoàn thiện hệ thống thu gom xử lý bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng ngoài đồng ruộng, tuyên truyền cho người nông dân về tác hại của tồn dư thuốc bảo vệ thực vật đối với con người và cộng đồng, từ năm 2017 đến nay, Nghệ An đã đầu tư xây dựng được 4.134 bể.

Trong đó, năm 2017 xây dựng 1.103 bể tại 10 xã của huyện Yên Thành; năm 2018, xây dựng 438 bể tại 7 xã của huyện Anh Sơn; năm 2019, xây dựng 850 bể tại 10 xã của huyện Diễn Châu; năm 2020, xây dựng được 873 bể tại 11 xã của huyện Đô Lương và năm 2021, xây dựng 870 bể tại 10 xã của huyện Thanh Chương.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Nghệ An, trong năm 2022 sẽ tiếp tục xây dựng 1.112 bể thu gom bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật tại 12 xã thuộc huyện Yên Thành gồm: Sơn Thành, Bảo Thành, Khánh Thành, Liên Thành, Lý Thành, Đồng Thành…

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An và ngành NN & PTNT kiểm tra tình hình sử dụng bể chứa rác thải bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh.

Một thực tế còn tồn tại là không chỉ ở những vùng chưa xây dựng được bể thu gom, tình trạng vứt bừa bãi loại ”rác thải” nguy hiểm này rất phổ biến, mà ngay tại những nơi đã có bể, nhiều nông dân vẫn chưa có ý thức thu gom, vứt rác vào bể chứa, mà vẫn ”thuận tay” vứt ngay trên ruộng lúa, trên bờ ruộng, dưới các mương nước, tiềm ẩn nguy cơ gâyô nhiễm môi trường, nguồn nước.

Do vậy, ngoài đầu tư xây dựng các bể chứa, giảm ảnh hưởng của tồn lưu thuốc bảo vệ thực vật tới môi trường nông thôn mà trực tiếp là đất canh tác, nguồn nước và sản phẩm nông nghiệp; thì tuyên truyền bằng nhiều giải pháp nhằm nâng cao nhận thức, ý thức về vấn đề này cũng được Nghệ An rất quan tâm và đưa vào kế hoạch thực hiện. Mục tiêu của kế hoạch này nhằm giúp người dân nhận thức được những tác hại ghê gớm của tồn dư thuốc bảo vệ thực vật đối với con người và cộng đồng, từng bước làm thay đổi thói quen vứt bỏ bừa bãi bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật ra đồng ruộng của người sản xuất.

Khi hệ thống bể thu gom xử lý bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật đi vào hoạt động, cùng với công tác tuyên truyền về tác hại của tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, sẽ góp phần nâng cao nhận thức, ý thức tự giác của người dân trong vấn đề bảo vệ sức khỏe con người và cộng đồng.

Nguyễn Công