Tại cửa biển Lạch Cờn, phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai (Nghệ An) nơi cuối nguồn của dòng chảy đổ ra biển. Đây là nơi dành cho hơn 730 tàu thuyền của địa phương vào ra neo đậu tránh trú bão.

Theo ghi nhận của phóng viên, hàng chục giàn nuôi hàu được đóng bằng cọc tre rất chắc chắn của các hộ dân phường Quỳnh Phương và xã Quỳnh Lập (thị xã Hoàng Mai) mọc lên san sát. Có những đoạn, giàn hàu cả hai bên bờ vươn ra đến quá 1/3 lòng sông, thu hẹp dòng chảy khiến tàu thuyền qua lại nơi đây rất khó khăn và nguy hiểm.

Các giàn hàu được nuôi dày đặc tại cửa biển Lạch Cờn, phường Quỳnh Phương, TX Hoàng Mai.

Ngày sóng yên biển lặng, tàu thuyền chủ yếu cập ở cảng để mua bán hải sản, nhưng khi có bão về, khu vực này là nơi neo trú lại bị cản trở bởi những giàn nuôi hàu trái phép.

Ngược dòng sông Hoàng Mai lên phía phường Mai Hùng (thị xã Hoàng Mai), tình trạng nuôi hàu trái phép cũng đã diễn ra từ hàng chục năm nay. Vào đúng lúc thủy triều rút, đứng bên bờ sông có thể quan sát thấy hàng trăm bè mảng nuôi hàu được người dân thả dày đặc trên mặt nước hai bên bờ. Trên mặt nước lộ ra bãi cọc tre nhô lên như bãi chông.

Khi triều dâng, những chiếc cọc này chìm trong nước, trở thành cái "bẫy" đối với tàu thuyền, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Được biết, hiện nay phường Mai Hùng có đến trên 160 hộ tham gia nuôi hàu với tổng diện tích nuôi hàu gần 30.000m2.

Những năm qua, mặc dù phường đã tuyên truyền, vận động người dân tự tháo dỡ các bè nuôi trồng thủy sản trái phép trên sông. Tuy nhiên, người dân vẫn không chấp hành, bởi đây là nghề chủ đạo nuôi sống các hộ gia đình, nhiều hộ đã đầu tư kinh phí khá lớn làm bè nuôi hàu, nuôi cá trên sông.

Cửa lạch là nơi neo đậu tránh trú bão của tàu thuyền nhưng bị chiếm dụng để nuôi hàu trái phép.

Theo báo cáo của Phòng Kinh tế, hiện nay toàn thị xã Hoàng Mai có 212 hộ nuôi hàu, hơn 30 hộ nuôi cá lồng bè, đóng lưới đáy tại các xã, phường Quỳnh Lộc, Quỳnh Lập, Quỳnh Phương, Quỳnh Dị, Quỳnh Liên và Mai Hùng trên dọc sông Hoàng Mai.

Việc làm này đã gây ảnh hưởng rất lớn, làm thay đổi dòng chảy, khó khăn trong công tác phòng chống bão lụt và lưu thông của các phương tiện giao thông đường thủy nội địa. Bên cạnh đó, hiện nay trên địa bàn thị xã đang triển khai các dự án xây dựng đường, cầu bắc qua sông Hoàng Mai, Kênh Nhà Lê nên ảnh hưởng đến việc đền bù giải phóng mặt bằng tại các dự án này.

Tuy nhiên, việc giải tỏa nuôi hàu, lồng bè cá đang gặp khó khăn, bởi trước đây là thuộc dự án, mô hình khuyến khích người dân nuôi hàu để phát triển kinh tế, nay tháo dỡ sẽ ảnh hưởng đến kinh tế gia đình, việc mưu sinh của các hộ dân.

Để xử lý tình trạng nuôi hàu trái phép trên sông, UBND thị xã Hoàng Mai đã có nhiều cuộc họp và văn bản chỉ đạo UBND các xã, phường và các phòng, đơn vị có liên quan tổ chức rà soát, thống kê các hộ có lồng, giàn nuôi hàu, thủy sản trái phép trên sông Hoàng Mai.

Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các hộ nuôi tháo dỡ, đồng thời nghiêm cấm, không để phát sinh các lồng, bè, giàn nuôi hàu, thủy sản trái phép trên sông Hoàng Mai, sông Mai Giang làm ảnh hưởng đến giao thông đường thủy nội địa, phòng chống thiên tai, môi trường…

Giao cho các địa phương xây dựng lộ trình, phương án huy động các lực lượng triển khai tháo dỡ vật liệu, dụng cụ, phương tiện nuôi hàu, lồng bè cá trên sông Hoàng Mai, tiến hành xử lý các trường hợp vi phạm.

Bên cạnh đó, cần quan tâm hỗ trợ tạo sinh kế cho các hộ dân như vay vốn ưu đãi từ ngân hàng Chính sách xã hội, giải quyết việc làm giúp nhân dân ổn định cuộc sống.

Dù được tuyên truyền nhưng vì lợi nhuận, người dân vẫn bám trụ nuôi hàu trái phép.

Mặc dù đã có sự chỉ đạo như vậy, nhưng từ đó đến nay, hầu hết người dân vẫn cố bám trụ không chịu tháo dỡ các giàn hàu nuôi trái phép trên sông. Chính quyền các địa phương vẫn chưa thực sự quyết liệt trong công tác tuyên truyền, vận động để giải quyết vấn đề này.

Một mùa mưa bão nữa lại đến, dòng chảy sông Hoàng Mai vẫn còn hàng trăm giàn bè nuôi hàu sừng sững mọc trên sông, bất chấp mọi nguy hiểm rình rập cho tàu thuyền về tránh trú.

Gia Ân-Thanh Thủy