Đầu tư nhà máy rác hàng chục tỷ rồi… "đắp chiếu"Nhà máy xử lý
rác thải sinh hoạt tại xã Thượng Đức, tỉnh Hà Tĩnh từng được kỳ vọng là bước đột phá trong bảo vệ môi trường, phục vụ hàng trăm người dân tại các xã Thượng Đức, Mai Hoa và Vũ Quang.
Việc dừng hoạt động đang khiến rác chất đống tại nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tại xã Thượng Đức.Dự án có tổng mức đầu tư hơn 14 tỷ đồng, công suất thiết kế 7-8 tấn/ngày, trên diện tích 34.000m2, nằm ở khu vực đồi núi, đưa vào vận hành từ tháng 7/2024 bằng công nghệ lò đốt. Thế nhưng, chỉ hơn một năm sau, toàn bộ khu nhà máy đã dừng hoạt động.
Tình trạng này khiến rác thải chất thành đống lớn, bốc mùi hôi thối nồng nặc, dẫn đến việc ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, đặc biệt là lãng phí ngân sách Nhà nước đầu tư vào dự án này.
Qua quan sát của phóng viên, hiện nay, lò đốt rác của nhà máy đã có dấu hiệu hư hỏng. Các vết hoen gỉ trên bề mặt cho thấy thiết bị này đã ngừng hoạt động trong thời gian dài. Ngoài ra, phần mái tôn che chắn cũng xuống cấp, nhiều khu vực bị thủng lỗ lớn trong các đợt mưa bão vừa qua.
Cơ sở vật chất cũng có dấu hiệu bị hư hỏng, xuống cấp.Về việc này, ông Đậu Đình Dân, Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Đức giải thích, nguyên nhân khiến nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt ngưng hoạt động là do công ty vận hành đã rút khỏi địa phương.
Trong khi đó, công suất lò đốt thực tế từ khi hoạt động chỉ đạt khoảng một nửa thiết kế, dẫn đến việc rác thải từ các xã Thượng Đức, Vũ Quang, Mai Hoa vẫn liên tục được đưa về nhưng không thể xử lý triệt để. Rác tồn đọng ngày càng lớn, gây ô nhiễm trầm trọng.
"Địa phương đã nhiều lần đề xuất lên cấp trên xem xét giải pháp cho nhà máy, bởi nếu để kéo dài, công trình hơn 14 tỷ đồng có nguy cơ trở thành một điểm nóng ô nhiễm mới", Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Đức cho biết.
Bất cập kéo dài đang khiến môi trường bị đe dọaĐược biết, tại tỉnh
Hà Tĩnh có 13 khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt đang hoạt động, trong đó có 3 nhà máy, 4 bãi chôn lấp và 6 lò đốt độc lập, tổng công suất thiết kế gần 700 tấn mỗi ngày. Thế nhưng, hiện nay trên địa bàn cũng đang có một số khu xử lý rác đang có dấu hiệu quá tải.
Tình trạng rác không được xử lý đang gây ra việc ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.Đơn cử như khu xử lý rác thải tại xã Hồng Lộc được đầu tư gần 10 năm trước trên diện tích hơn 2ha, thiết kế xử lý theo công nghệ chôn lấp từng tầng. Sau gần một thập kỷ vận hành, bãi rác đã gần như quá tải.
Ngoài ra, bãi rác nằm trên địa bàn xã Hồng Lộc, nhưng mỗi ngày vẫn phải tiếp nhận lượng rác lớn từ các địa phương lân cận. Hậu quả, hơn 30 hộ dân sinh sống quanh khu vực đang phải sống trong môi trường ngột ngạt, hôi thối, ảnh hưởng lớn đến
sức khỏe và sinh hoạt.
Hay như đầu năm 2025, công ty vận hành đã phải tạm thời đóng cửa bãi rác ở xã Tiên Điền để tập trung xử lý lượng rác thải tồn đọng; không tiếp nhận rác thải sinh hoạt mới. Nguyên nhân là lượng rác thải quá khổng lồ khiến nơi đây không thể xử lý kịp. Rất may, đơn vị này đã đưa ra phương án trong thời gian đóng cửa, lượng rác mới tạm thời sẽ được vận chuyển tới khu xử lý khác nằm ngoài địa bàn.
Thế nhưng, bãi rác này vốn xử lý cho 11 xã, thị trấn của huyện Nghi Xuân cũ. Khi vận hành chính quyền 2 cấp thì bãi rác nằm tại xã Tiên Điền. Giờ đây, rác đã quá tải, không thể tiếp nhận thêm ở các địa phương khác, trong khi việc vận hành đang gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Đặng Hữu Bình, Trưởng phòng Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh, để giải quyết tình trạng thực trạng trên, đơn vị đang phối hợp Sở Tài chính tổ chức làm việc với các xã trên địa bàn tỉnh có các khu xử lý rác để hướng dẫn, lập hồ sở gửi lên các sở, để tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo bàn giao các khu xử lý rác cho địa phương quản lý.
Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo chính quyền cấp xã phối hợp tích cực với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền vận động nhân dân tích cực tham gia hưởng ứng bảo vệ môi trường, nhất là đối với công tác phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư.
Nguyễn Anh Ngọc
